Over extreme verantwoordelijkheid
Luchtige gesprekken zijn schaars in mijn leven. Zo had ik een paar weken geleden met een vriendin over doodgaan op een jonge leeftijd. Ik deelde dat ik me het meest zorgen zou maken over de mensen die ik achter zou laten. Daarmee bedoelde ik vooral m’n ouders. Dat ik ze zo’n pijn niet toewens. Maar toen verbaasde zij me met een rake opmerking. Ze vroeg namelijk: ‘Dus jij maakt je druk over anderen wanneer JIJ doodgaat? Zelfs tijdens een tragische vroege dood denk jij aan anderen?’
Die reactie kwam wel binnen, maar ik voelde ook dat ik het niet anders voor me zie. Wat betreft m’n eigen dood zit er namelijk wel een acceptatie in me, een ‘het zij zo’. Want noch kan ik er zelf iets aan doen, of kan ik er iets van vinden, ik ben immers dood. Mij gaat het altijd om het gemis en de mensen die achterblijven. Wel wakkerde het een andere vraag bij me aan: maak ik me inderdaad te veel zorgen om anderen? En zou ik hier iets aan willen veranderen?
Ik voel namelijk een tweestrijd, want ergens vind ik het een goede eigenschap wanneer iemand ergens omgeeft. Om iets buiten zichzelf. In verantwoordelijkheidsgevoel zit namelijk respect naar de ander. Diens emoties, tijd of energie waarderen en respecteren. Hetzelfde geldt ook voor de planeet en onze omgeving waarderen. Ik vind het een mooie eigenschap om netjes met dingen om te gaan. Of het nou mensen zijn, of een mooie vaas; beide zijn immers breekbaar. Beide wil ik niet bewust schaden.
Je bent en blijft meest verantwoordelijk voor jezelf en je eigen acties, maar jij als individu bent een onderdeel van een geheel. Eigenlijk van meerdere gehelen, waar je toe behoort. Een samenleving is een enorme Venn-diagram, met overlappende delen op verschillende vlakken. Tenzij je alleen bovenop een berg woont, hebben jouw acties altijd gevolgen op andere levens en de wereld om je heen. Of je dat nou wilt of niet. Dit is niet per se slecht, je kunt namelijk ook positieve domino-effecten creëren en stimuleren.
Uiteraard kun je ook bezwijken onder enorme verantwoordelijkheid. Wanneer je te veel aan alles buiten jou denkt, of veel energie spendeert aan de gevolgen van je acties op de wereld om jou heen loop je het gevaar jezelf compleet weg te cijferen.
Bewust zijn van je verantwoordelijkheden over je omgeving houdt de boel enigszins in balans dus. Zolang je maar accepteert dat je nooit volledige controle hebt over die effecten, maar dat ze er gewoon zijn. En dat ze niet te voorkomen zijn. Dus ook hier, zoals met veel dingen, gaat het om balans. Een constant spel van duwen en trekken.
En daarom kan ik het ook niet anders voor me zien, het gaat namelijk vooral om die balans vinden. Mens zijn is bestaan in cohesie, en daarmee zou ik ook niet anders kunnen dan die verantwoordelijkheid actief te beoefenen. Dat betekent niet dat ik geloof in jezelf wegcijferen, de grootste verantwoordelijkheid draag je uit naar jezelf.
Daarmee wil ik deze nieuwsbrief maar afronden, want het is niet de beste, of de meest samenhangende. Sommige dingen hebben geen begin of eind, en dan is acceptatie de beste keuze. Het is er wel weer een die me doet herinneren aan de verantwoordelijkheid naar mezelf; over hoe schrijven mij in balans houdt en ik dit (écht) vaker moet doen.
Tot, volgende week?
Bonus van de week is mega irrelevant, niet minder geestig: